Op 12 november 2023 werd er betoogd in Zaventem. Een zeshonderdtal omwonenden en milieuorganisaties vroegen dat de nieuwe milieuvergunning voor de luchthaven, rekening zou houden met de volksgezondheid van de buurtbewoners en met het leefmilieu.
Tegelijk vragen ze ook de afschaffing van de nachtvluchten! Die nachtvluchten zomaar afschaffen zou echter een economische ramp zijn. Voor de luchthaven zelf. Maar ook voor veel andere bedrijven in Vlaanderen, Brussel en Wallonië die afhankelijk zijn van deze nachtvluchten.
De nationale luchthaven is een economische hub!
Brussels Airport is na de haven van Antwerpen de tweede economische hub van België. De nachtvluchten spelen daarbij een cruciale rol in het in stand houden van de logistieke sector. En dat is toch wat we willen?
Meer zelfs, e-commerce en logistiek zijn één van de economische groeipolen waar de Belgische en regionale regeringen op inzetten. Als het over de Nationale luchthaven gaat lijken ze dat te vergeten!
Welzijn van omwonenden én werknemers centraal stellen.
Ik verzin het niet, laatst kreeg ik een mail van een dame die zo’n twee jaar geleden een apartement kocht in Zaventem. Dat er ook wat ordinair scheldproza in de mail stond laat ik even achterwege. Ze beklaagde zich over het nachtlawaai van de luchthaven en eiste dat de nachtvluchten onmiddellijk werden stopgezet.
Ze zei ook dat het totaal onbegrijpelijk was dat we daar als vakbond niet in wilden meegaan. Toen ik haar vroeg waarom ze twee jaar geleden een apartement kocht naast de luchthaven, wetende dat daar ook vliegtuigen landen en opstijgen, bleef ze het antwoord schuldig.
Ze verweet me wel dat ik “shit jobs” (sic) verdedigde. Ze bedoelde daar ongetwijfeld mee dat het zwaar werk is, dat - vaak - te weinig betaald wordt. Dat laatste klopt wel! Maar dat er 14.000 gezinnen die job nodig hebben om te overleven was niet aan haar besteed.
De luchthaven creëert werk.
Natuurlijk is de bezorgdheid over de geluidsoverlast legitiem, evenzo de impact op het milieu die nachtvluchten met zich mee kunnen brengen. Een ondoordacht verbod op nachtvluchten zal echter niet alleen de luchtvaartmaatschappijen en luchthavenexploitant treffen, maar zal ook een negatieve weerslag hebben op duizenden werknemers die in de sector werkzaam, of ervan afhankelijk zijn.
Het schrappen van nachtvluchten, en het lichtzinnig omspringen met de rol van de nationale luchthaven, zet die14.000 banen op het spel. Banen van piloten, van afhandelaars, van werknemers in de logistiek …
Constructieve dialoog in plaats van éénzijdige maatregelen.
Als vakbond staan we open voor constructieve discussies over het verminderen van geluidsoverlast en milieueffecten, maar het eenzijdig verbieden van nachtvluchten is niet de juiste aanpak.
Een dialoog tussen alle belanghebbenden is essentieel om evenwichtige en duurzame oplossingen te vinden.
De stem van de werknemers wordt in dit debat echter systematisch genegeerd. Dialoog moet ook op rationaliteit gestoeld worden.
Luchtvaart duurzamer maken is onze prioriteit.
Het uitwerken van een programma - samen met de luchtvaartmaatschappijen en vrachtvervoerders - om de nachtvluchten te laten uitvoeren door nieuwe, geluidsarme vliegtuigen dringt zich op. DHL - één van de belangrijke spelers op de luchthaven - investeert trouwens vandaag al in duurzaam vrachtverkeer.
Er wordt wel eens gezegd dat de nachtvluchten er enkel zijn om aandeelhouders rijk te maken. Dat kan anders als we van alle betrokken ondernemingen eisen dat ze investeren in duurzaamheid. Wat ook betekent het inzetten van de meest geluidsarme vliegtuigen ‘s nachts.
Door de luchthaven lam te leggen, en de economische activiteit op en rond de luchthaven te belemmeren of zelfs te verbieden organiseer je enkel een economisch kerkhof, schrap je banen, en verplaats je economische activiteit naar elders.
Herfederaliseren van de bevoegdheden over transport.
De werknemers op de luchthaven van Zaventem zijn het trouwens beu om “gebruikt” te worden in communautaire spelletjes van politici.
De ene keer is het een Vlaamse, de andere keer een Brusselse, dan weer een federale minister die met uitspraken komt over geluidsnormen, vliegroutes, … Of met juridische procedures tegen een ander bevoegdheidsniveau. Ze doen niet onder voor elkaar als het om opbod gaat.
De versnippering van bevoegdheden werkt dit enkel in de hand.
Wat ons betreft is het tijd om één en ander te herfederaliseren. De nationale luchthaven is van federaal belang, laat het beleid daarover dan ook een federale bevoegdheid zijn. Ik pleit voor de her-federalisering van de bevoegdheden wat de geluidsnormen en de luchtvaartsector betreft.
Laatst stelde de federale minister Gilkinet de nachtvluchten op Zaventem ter discussie. Vreemd, want op de regionale luchthaven van Liège zijn er méér nachtvluchten dan op Zaventem, zonder dat de partij van diezelfde minister daar een probleem mee schijnt te hebben.
Voor ons BTB-ABVV is er plaats voor de verschillende luchthavens in België, de nationale én de regionale. Met coördinatie, rationaliteit, en in dialoog met alle betrokkenen. Ook en vooral met de werknemers!
Frank Moreels
Voorzitter BTB-ABVV
Justitiepaleis, Poelaertplein - Brussel
Samenkomst vanaf 10u
Start en speeches 11u
Na de vastgelopen sectoronderhandelingen in de bus- en carsector op 19 oktober, hebben buschauffeurs op vrijdag 27 oktober het werk neergelegd. Deze ingrijpende stap werd gezet om werkgevers een duidelijk signaal te geven: de werknemers menen het serieus en streven naar een sectorakkoord met een koopkrachtpremie onder haalbare voorwaarden.
De oproep tot staking werd breed opgevolgd, met deelnemende werknemers van verschillende bedrijven. Ondanks deze krachtige actie bleken de daaropvolgende overlegrondes teleurstellend, waarbij de werkgevers opnieuw niet bereid waren om tot een akkoord te komen.
Maar uiteindelijk werd op 29 november een sectoraal akkoord bereikt, waarvan het belangrijkste element de koopkrachtpremie is. Meer informatie is te vinden op onze website www.btb-abvv.be.
In het kader van de ETF dockers - PSA network meeting en young dockers bijeenkomsten hebben diverse vakbonden verbonden aan de Europese Transportarbeiders Federatie (ETF) zich verzameld in Mersin, een belangrijke Turkse havenstad om gezamenlijk te vergaderen en sectorgerelateerde kennis te delen met elkaar. Tijdens deze bijeenkomst lag de focus op zowel jonge havenarbeiders als meer ervaren collega’s tewerkgesteld bij de Singaporese multinational. De bijeenkomst in Mersin markeert de oprichting van een nieuw netwerk van vakbonden, die havenarbeiders vertegenwoordigen binnen internationale havenbedrijven in Europa.
De meeting begon met een vergadering van vakbonden die arbeiders organiseren op PSA-terminals, waar Liman-İş Sendikası (Turkije), BTB Vakgroep Haven van Antwerpen (België), Filt Cgil Nazionale NSZZ (Italië) en Solidarność (Polen) bijeenkwamen om ervaringen uit te wisselen en de krachten van hun vakbondswerkingen te bundelen om in de toekomst meer kennis en informatie met elkaar uit te wisselen.
Een hoogtepunt van het evenement was een begeleid bezoek aan Mersin International Port, een belangrijke haventerminal waar de deelnemers een dieper inzicht kregen in de organisatie van havenarbeid in Turkije. Voor de expertise van BTB werden leden van de syndicale delegatie van ATS uitgenodigd, de groep waarbinnen PSA en MSC samenwerken in Antwerpen. Dankzij het toegewijde werk van deze vakbondsleden konden de meest recente feiten, investeringen en ontwikkelingen binnen PSA worden gedeeld met de andere aanwezige vakbondsvertegenwoordigers in Mersin.
"Samenwerking tussen internationale vakbonden is cruciaal om de belangen van havenarbeiders op wereldwijd niveau te waarborgen, vooral bij het aanpakken van onregelmatigheden en schendingen van mensenrechten in de volledige transportsector."
- Nick Loridan, BTB Afgevaardigde
De jaarlijkse ETF bijeenkomst bracht meer dan 40 jonge havenarbeiders samen, die de kans kregen om dieper inzicht te verwerven in de maritieme toeleveringsketen en de havensector. Nick Loridan, bestendig afgevaardigde aan de Antwerpse haven en actief binnen diverse ETF- en ITF-structuren, benadrukte tijdens zijn presentatie het belang van het organiseren van de volledige supply chain, een nieuw initiatief waarop de ITF de komende jaren een grotere focus zal leggen. Het organiseren van de volledige toeleveringsketen binnen de transportsector beoogt onregelmatigheden en schendingen van mensenrechten in de wereldwijde transportsector aan te pakken, waar multinationals tot op heden aanzienlijke verantwoordelijkheden blijven negeren.
Zowel de leden van de syndicale delegatie van ATS als de aanwezige jonge dokwerkers toonden hun waardering voor de inzet van ETF om de belangen van havenarbeiders te behartigen. Ze kijken alvast uit naar toekomstige evenementen die georganiseerd kunnen worden op een gelijkaardige manier door de federaties. De boodschap van het evenement kwam luid en duidelijk over, in een tijdperk waarin multinationale bedrijven zich op internationaal niveau organiseren wordt globale samenwerking tussen vakbonden elk jaar crucialer om de belangen van onze leden op lange termijn te waarborgen.
Vier deze kerst met een doel!
Doe mee met de BTB Youth Movement op onze kerstmarkt, ontdek heerlijke lekkernijen, warme drankjes en meer terwijl we samen de jeugdzorg steunen via de warmste week.
Laten we samen de feestdagen betekenisvol maken.
Waar: Paardenmarkt 66 – 2000 Antwerpen
Wanneer: zaterdag 16 december 2023 tussen 11 uur en 16 uur
Bijna 150 jonge transportarbeiders uit 48 landen namen deel aan de jongerenconferentie van de internationale transportarbeiders federatie (ITF) in Mumbai. Het thema "Fighting for a Just Future" leidde de discussies van jonge afgevaardigden over wereldwijde ontwikkelingen en kwesties die de loopbaan van jonge transportarbeiders beïnvloeden.
Tijdens de conferentie evalueerden de jonge afgevaardigden lopende werkzaamheden en stippelden ze de weg uit naar het ITF-congres 2024 in Marrakech, met aandacht voor de thema’s fatsoenlijk werk, jobzekerheid, ondersteuning van vakbondsleden en jeugdstructuren, jongeren in de platform-economie, nieuwe technologieën, digitalisering, mentale gezondheid op het werk en duurzaam transport met een rechtvaardige sociaal verantwoorde overgang naar een nieuwe wereld.
De inzet voor eerlijk werk stond opnieuw centraal, met hernieuwde aandacht voor ITF-resolutie 20. Deze resolutie onderstreept de noodzaak van geschikte structuren voor jonge transportarbeiders binnen aangesloten vakbonden, waarbij de ITF pleit voor de bevordering van jeugdstructuren en het versterken van mondiale netwerken binnen diverse transportsectoren.
Na de jongerenconferentie bleef onze afgevaardigde, Nick Loridan, een extra dag ter plaatse voor deelname aan het uitvoerend comité van de Internationale Transportarbeiders Federatie (ITF). In een panelgesprek, samen met Jeremy Corbyn, parlementslid in het Verenigd Koninkrijk en voormalig voorzitter van de Labour-partij, werden deze onderwerpen uitgebreid besproken. Nick benadrukte de barrières waarmee jonge arbeiders worden geconfronteerd bij het verkrijgen van een stem binnen vakbondsstructuren. Hij pleitte ervoor dat gevestigde vakbondsleiders de nodige ruimte en middelen moeten bieden aan jongeren om de duurzaamheid van vakbonden op de lange termijn te waarborgen. De discussie omvatte ook de noodzaak van nieuwe en moderne communicatiemethoden om jonge leden op een resonante manier te bereiken.
Er is nood aan progressieve, door de vakbonden aangestuurde mediakanalen die via het internet op een professionele manier de jonge leden informeren over de sector en actualiteit.
De moeilijkheden bij het verkrijgen van respect van oudere collega's kwam ook aan bod, waar werd benadrukt dat BTB zich inzet voor de ontwikkeling en vorming van jonge afgevaardigden. Door gerichte trainingen en het bieden van kansen wil BTB ervoor zorgen dat jonge vakbondsleden zich kunnen inzetten en hun betrokkenheid kunnen tonen. Het standpunt dat er van beide kanten inspanningen moeten worden geleverd om gezamenlijk te bouwen aan een groter geheel, werd met groot enthousiasme en luid applaus ontvangen door de aanwezigen in de zaal.
Wil je meer weten over de verschillende sectorakkoorden, neem dan een kijkje in onze nieuwsbrieven of surf naar onze website www.btb-abvv.be.
Be motion: Tom, hoe verliepen de sectoronderhandelingen?
Tom: “Het waren zeker geen eenvoudige onderhandelingen. De dwangbuis van de loonnormwet, waardoor er geen marge was om over koopkracht te spreken, heeft ervoor gezorgd dat de werkgevers vanuit een zetel konden onderhandelen. Enkel met de koopkrachtpremie en hier en daar een gelijkschakeling tussen arbeiders en bedienden konden we proberen iets te krijgen voor onze arbeiders.”
Be motion: Hoe zit dat nu juist met die koopkrachtpremie?
Tom: “De sectorakkoorden gaan over de koopkracht van 2023 en 2024. Door de voorwaarden waarop de toekenning van een koopkrachtpremie mogelijk is zijn we echter verplicht geworden om min of meer naar het verleden te kijken. “
Be motion: Wat waren de uitgangspunten voor jullie in de onderhandelingen?
Tom: “De uitgangspunten waren een zo hoog mogelijk basisbedrag voor zoveel mogelijk arbeiders in de sector met zo weinig mogelijk voorwaarden.”
Be motion: Was dat eenvoudig?
Tom: “Neen, het aantal ingewikkelde formules die tijdens de onderhandelingen in de verschillende comités zijn gepasseerd was gigantisch. Bij sommige ben ik zeker dat de kosten voor het berekenen van de premie per arbeider hoger waren geweest dan de eigenlijke premie. We hebben er telkens hard voor gevochten om de toekenningsvoorwaarden zo eenvoudig mogelijk te maken en het basisbedrag zo hoog mogelijk. In sommige sectoren is dat beter gelukt dan in andere.
Be motion: Ben je tevreden met de resultaten?
Tom: “Het kan natuurlijk altijd beter maar ik ben blij dat er mogelijkheden zijn voor redelijke bedragen. We weten dat we in veel bedrijven nog kunnen onderhandelen over hogere bedragen maar de realiteit is dat veel van onze arbeiders in heel kleine bedrijven werken en zij zijn wel afhankelijk van deze akkoorden. We zijn dus blij dat er mogelijkheden zijn, ook voor hen.
Nu nog een aanvaardbaar akkoord in de bus- en carsector en dan zijn de onderhandelingen voor de ganse sector rond.
Be motion: Wat hoop je voor de volgende keer?
Tom: “Dat het vrije onderhandelingen zijn zonder dwangbuis van de loonnormwet en dat de werkgevers hun mondelinge appreciatie voor hun arbeiders omzetten in sterke akkoorden waar we de loonverschillen met andere sectoren kunnen dichtfietsen. Alleen zo kunnen we de sectoren opnieuw aantrekkelijk maken en kunnen de arbeiders ook fundamenteel erop vooruitgaan.
De impact van sociale dumping en sociale fraude op (onder andere) de sector van transport is voor BTB en de arbeiders in de sector niet ongekend. SIOD, de Belgische Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdiensten, bundelt de kennis van de individuele inspectiediensten, coördineert acties en bouwt verdere kennis op om sociale fraude te bestrijden.
Al jarenlang strijdt BTB samen met haar leden en de inspectiediensten tegen deze fenomenen. Extra aandacht en onderzoek naar deze fenomenen, die zowel schadelijk zijn voor de Belgische arbeiders als voor de uitgebuite arbeiders die hiervan het slachtoffer zijn, kunnen wij dan ook enkel toejuichen.
De leerstoel, die opgericht is aan de UGent in samenwerking met ULB, is een samenwerking tussen de universiteit en haar studenten en een externe partner, in dit geval SIOD. SIOD staat als externe partner in voor de financiering, maar kan in ruil genieten van de samenwerking van en uitgebreid onderzoek naar de onderwerpen die zij vooruit schuift.
In het decembernummer van be motion krijgen jullie een uitgebreid interview met Professor Yves Jorens, die de leerstoel zal leiden, en Bart Stalpaert, de directeur van SIOD en bezieler van de leerstoel. Wij kijken er alvast naar uit!
Een gelijk speelveld voor iedereen, daar streven we naar. Maar de realiteit is heel wat anders.
Waar hebben we het over? Het personeel in de binnenvaartsector op Europees niveau.
Europa is voorstander van vrije markten. Dit is op zich geen probleem, als er voldoende controlemechanismes zijn die efficiënt werken.
Waar wij voor staan is een sociaal Europa, en net daar wringt het schoentje.
Ongeveer 25 jaar geleden was er een vrij geregelde markt. Gedurende die jaren hebben we de sector drastisch zien veranderen naar de huidige situatie. De vloot is voor een groot deel verjongd en vernieuwd. De schepen zijn ultramodern en een gemiddeld binnenschip heeft een laadvermogen van 2 500 ton.
Maar gedurende deze periode heeft de sector ook enkele crisissen doorgemaakt. Mede door de groei van de sector en deze crisissen, hebben we door de jaren het personeelsbestand zien veranderen. We hebben het dan hoofdzakelijk over de functie van matroos, van aanvankelijk Oost-Europese werknemers, naar momenteel honderden Filipijnse matrozen. Telkens om de loonkost betaalbaar te houden!
Dit brengt verschillende problemen met zich mee. Het belangrijkste is echter de doorstroom naar de hogere functies. Je moet namelijk een zekere vaartijd opbouwen vooraleer je examens mag meedoen om te promoveren. Maar de bovengenoemde Filipijnse matroos is meestal niet geïnteresseerd in doorgroeien.
Dit heeft tot gevolg dat onze studenten moeilijk stageplaatsen als matroos vinden, om zo de verplichte vaartijd te bekomen om examens te mogen afleggen. Dit bemoeilijkt de instroom naar de hogere functies van stuurman en kapitein, waardoor er op dat niveau een tekort ontstaat en de lonen de hoogte in gaan. Deze verstoorde instroom heeft ertoe geleid dat er heel goede lonen worden betaald voor de hogere functies en de basislonen voor de instroom. Maar dit hypothekeert en bemoeilijkt op zijn beurt de instroom van kandidaat-stuurmannen en -kapiteins.
En dan is er nog het probleem van het gelijk speelveld. Wie betaalt de sociale zekerheid voor de Filipijnen? Als er al sociale zekerheid betaald wordt voor deze werknemers! Zo ontstaat er nog een discrepantie tussen de Europese werknemers en “derdelanders”.
Een gelijk speelveld is nog veraf, en de enige oplossing voor ons is één deftig controlemechanisme op Europees niveau. Een ELA dus, maar wel eentje met macht en daadkracht. Enkel zo kunnen we de sector op een gelijk speelveld krijgen.
