Af en toe krijg ik de vraag waarom wij als BTB zo veel tijd investeren in internationaal werk. Of wij niet genoeg werk hebben met het verdedigen van de belangen van onze eigen leden hier in België. Zo’n beetje: ‘Eigen leden eerst!’
Het antwoord op deze vraag is simpel. Transport heeft nu eenmaal een internationaal karakter. Trucks, vliegtuigen, schepen … stoppen niet aan onze eigen landsgrenzen.
Ongeveer 70% van het transportbeleid dat in de Europese lidstaten wordt gevoerd, wordt op Europees niveau vastgelegd. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan het Mobility Package, waarin bepalingen staan omtrent de rij- en rusttijden en de tachograaf. De aanvallen op de Wet Major, die de havenarbeiders beschermt, kwamen ook vanuit Europese hoek met twee ‘port packages’.
Daarom is het belangrijk om nauw contact te onderhouden met onze collega’s van buitenlandse vakbonden. Want als het vandaag regent in Italië of in Frankrijk, druppelt het waarschijnlijk morgen ook in Brussel. Hiermee bedoel ik dat als Italiaanse, Spaanse of Franse transportwerkgevers een gaatje in de wetgeving vinden om een bepaalde reglementering te omzeilen, binnenkort ook onze Belgische transporteurs hetzelfde doen. Je kan dus maar beter de vinger aan de pols houden.
Contact met onze internationale collega’s is belangrijk
Zoomen we even in op de havensector, dan kan je zien dat veel beslissingen, rond de havenactiviteiten hier in België, worden genomen in bijvoorbeeld Singapore, Zwitserland, of Denemarken, om over China nog te zwijgen ... Net zoals het Amerikaanse XPO en Amazon ondertussen een flinke voet aan de grond hebben in Europa en hun business model, dat er niet uitziet zoals wij het graag zouden zien, hier opdringen. Deze multinationals hebben een Europese en globale strategie, dus moeten wij dat als vakbonden ook hebben.
Wij hebben trouwens meer gemeen met de vakbonden uit onder andere de Arabische wereld dan je op het eerste zicht zou denken. Wij delen een gemeenschappelijke grens, de Middellandse zee, en kampen met dezelfde problemen en uitdagingen. Digitalisering en automatisering, deregulering, de uitbuiting van werknemers, het low-cost model dat ons overal wordt opgedrongen. Cruiseschepen en ferries varen tussen beide continenten, vloeibaar aardgas dat in Zeebrugge gelost wordt komt onder andere uit Algerije, …
Een van de grote uitdagingen op globaal niveau is duurzaamheid en de vergroening van transport. Dat is geen Belgisch probleem. Vakbonden over de ganse wereld vechten tegen het afwentelen van de te betalen rekening op de rug van de werknemers, of die werknemers nu in Amerika, in Oost-Europa, in Algerije of in België wonen. Het zou niet fair zijn dat zij de prijs voor de vergroening moeten betalen, terwijl het de bedrijven zijn die al jaren grote winsten naar binnen rijven. En het is slim dat we samenwerken met elkaar om dit te vermijden.
Wij, Belgen, schudden meewarig ons hoofd wanneer we in het nieuws horen dat vakbondsrechten in Tunesië of in Turkije met de voeten worden getreden. Mag ik jullie er echter attent op maken dat met de rechtse regeringen in meer en meer Europese landen, die dreiging ook bij ons reëel aan het worden is. N-VA en Vlaams Belang zouden niet liever willen dan dat ook bij ons de vakbonden de mond gesnoerd worden. Dat staat met zoveel woorden in hun verkiezingsprogramma’s!
Dit is maar een greep uit de redenen waarom BTB op internationaal niveau actief is … om jouw belangen te verdedigen.
Frank Moreels
Voorzitter BTB
BTB wuift dit jaar 3 straffe collega’s uit: Carine Van Bever, Rudy Van Hecke en Monique Verbeeck. We gingen bij hen op de koffie voor een terugblik én een blik vooruit. Het meest gehoorde woord tijdens de gesprekken? Kameraadschap.
De wet-Major, de goede samenwerking met het ACV en de werkgevers, en solidariteit onder de havenarbeiders. Dat zijn de rode draden in de loopbaan van Rudy Van Hecke, verantwoordelijke voor de haven bij BTB Oost-Vlaanderen. Binnenkort trekt ook hij de deur van het BTB-kantoor in Oostakker voor de laatste keer achter zich dicht.
Rudy Van Hecke: “De meeste energie haal ik uit praktische zaken die ik voor de mensen kan oplossen. Dat gaat niet alleen over werk. Als onze mensen problemen hebben thuis of met de bank, horen wij dat ook. Als we ze kunnen helpen, doen we dat. Ik ga naar tientallen vergaderingen per maand, niet altijd met volle goesting. Maar het is wel dankzij dat netwerk dat ik onze havenarbeiders kan helpen, ook privé.
Rudy Van Hecke
Waar ik ook trots op ben, is het goede contact met de werkgevers en de andere vakbonden. Vroeger stonden BTB en het ACV lijnrecht tegenover elkaar. Dat wisten de werkgevers ook en die speelden de vakbonden natuurlijk tegen elkaar uit. Toen ik bij BTB ben gestart, was dat een van mijn eerste realisaties: zorgen voor een goeie band tussen rood en groen, en met de grote bazen. Tenslotte zijn zij het die onze mensen betalen. Met vereende krachten staan we nu veel sterker. En de werkgevers bellen om nieuwe zaken te toetsen.
Mijn wens voor BTB Oost-Vlaanderen is dat alles blijft draaien zoals nu. Gezellig, collegiaal, geëngageerd en met een warm hart voor de mensen. Zoals een vakbond moet zijn.”
Monique Verbeeck
“Als ‘een van ons’”, antwoordt Monique Verbeeck met tranen in de ogen als we haar vragen hoe ze het liefst herinnerd wil worden. 48 jaar lang werkte ze met hart en ziel voor de havenarbeiders. Ze streed voor het unieke havenstatuut, zorgde voor betere werkomstandigheden voor vrouwen op de kade en was actief op Europees en internationaal niveau. Nu is het tijd om het rustiger aan te doen.”
Monique Verbeeck: ““De rode draad door mijn loopbaan is uiteraard de wet-Major. Of beter: de herhaaldelijke aanvallen op die unieke wet en haar arbeidsorganisatie. Zo was er de strijd tegen de 2 Europese havenrichtlijnen: port package I en II. Toen hebben wij veel protestacties en stakingen georganiseerd. Een van de laatste was een grote manifestatie in Straatsburg, met 35 bussen reden we toen naar daar. Heel die organisatie: bussen boeken, pamfletten maken en verspreiden, stakingspiketten organiseren. Mét succes! Want we wonnen de strijd! Ook de eisenbundels voor de cao’s samenstellen, het referendum organiseren onder de havenarbeiders, … Dat deden wij allemaal van BTB uit namens het Gemeenschappelijk Vakbondsfront voor alle Belgische havenarbeiders.”
Ik kreeg de kans om als vertegenwoordiger te zetelen in de havensectie van de International Transport Workers’ Federation en de European Transport Workers’ Federation - dat was een mijlpaal in mijn leven. De gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen in de haven werd mijn stokpaardje. Ik zorgde er mee voor dat er meer vrouwen in de haven kwamen werken, en dat er aangepaste sanitaire voorzieningen en werkkleren op maat van vrouwen kwamen. Equal Pay Day, Internationale Vrouwendag, ILO C190 …: ik greep elke gelegenheid aan om de genderkloof op het werk kleiner te maken. Hier bij ons en in de rest van de wereld. Het vakbondswerk was voor mij veel meer dan een job, het werd mijn leven.”
Carine Van Bever kwam na 10 jaar RVA Gent en 1 jaar ABVV Oost-Vlaanderen bij BTB terecht. Het vakbondswerk werd in die 32 jaar digitaler, complexer, proactiever, globaler en veelzijdiger. Toch bleef ook één ding altijd hetzelfde: de kameraadschap, binnen de vakbond en tussen de collega’s in Oostakker.
Carine Van Bever: “De samenleving is in die drie decennia zó hard veranderd. Elke vernieuwing dwingt je om bij te leren, je aan te passen en mee te evolueren. Uitdagend, maar tegelijk ongelofelijk boeiend! Zo was het vroeger relatief simpel. Naast de ‘logistiekers’ had je vrachtwagenchauffeurs, buschauffeurs en taxichauffeurs, en dat was het. Met de komst van de platformeconomie en heel wat initiatieven rond groene logistiek, kwamen er alsmaar nieuwe segmenten bij: Uberchauffeurs, fietskoeriers, pakjesbezorgers, noem maar op. Ze brachten nieuwe uitdagingen mee voor de vakbond. Als transportvakbond willen we dat iedereen zijn of haar job in goede en correcte omstandigheden kan uitvoeren.
Het mooiste aan het vakbondswerk? Het directe contact met de mensen. Als eerstelijnscontact haalde ik altijd veel energie uit de concrete dossiers: lonen berekenen, tussenkomen bij werkgevers, klachten behandelen en problemen oplossen voor onze leden. Sinds ik secretaris werd in 2017, is de invulling van mijn job wat veranderd. Ik heb nu meer strategische vergaderingen en onderhandel met de bedrijven. Maar omdat we een klein team hebben, is het veldwerk nooit ver weg.
Carine Van Bever
Wat ik ga doen na mijn pensioen? De dingen doen die ik heb uitgesteld: meer in de tuin werken, schilderwerken uitvoeren en meer wandelen. Waar ik wat bang voor ben, is dat ik de sociale contacten verlies. Maar het zal zichzelf wel uitwijzen. “Ik blijf mijn mandaat als rechter in sociale zaken bij de arbeidsrechtbank verder uitoefenen. Zo houd ik toch nog voeling met het werkleven.”
De geschiedenis herhaalt zich misschien niet, maar kent wel patronen. En hoe beter we die patronen kennen, hoe slimmer we kunnen reageren op bepaalde uitdagingen. Onze collega’s van ABVV-Metaal interviewden Christophe Busch en Dirk Verhofstadt over het toegenomen extremisme, de normalisering van extreemrechts en de rol van de vakbonden om opnieuw nuance en kleur te brengen in het zwart-witdebat. Ze gingen ook eens over de landsgrenzen kijken bij de Zweedse en Italiaanse collega’s. Hoe ervaren zij een extreemrechtse regering? Wat is de impact op de werkvloer en in de maatschappij?
Op 2 en 3 maart vond een belangrijk seminarie plaats over het Trans-Europese vervoersnetwerk, waarbij vertegenwoordigers van BTB Wegvervoer & Logistiek en de vakgroep Havens aanwezig waren. Dit netwerk omvat spoorlijnen, wegen, binnenwateren, zeevaartroutes, havens, luchthavens en spoorwegterminals. Het doel van TEN-T is om hiaten te dichten, knelpunten en technische belemmeringen weg te nemen en de sociale, economische en territoriale samenhang in Europa te versterken door middel van gerichte Europese subsidies die volledig of gedeeltelijk de kosten dekken van nieuwe investeringen in de Europese transportinfrastructuur.
Tijdens het seminarie werd onderzocht wat de gevolgen zijn van deze ontwikkelingen op de werkgelegenheid. BTB Wegvervoer & Logistiek en BTB Havens hebben concrete voorstellen ingediend om de sociale bescherming van werknemers verder uit te bouwen op Europees niveau.
Enkele van deze voorstellen zijn onder andere: investeringen in parkings volgens het ESPORG-label, invoering van een Europees minimumloon in de transportsectoren, aanpassing van het Mobility Package in de strijd tegen sociale dumping, versterking en uitbouw van sterke vakbondsvertegenwoordigingen in alle Europese landen en vrijwaring van het statuut van de havenarbeider.
Deze voorstellen zijn van groot belang voor de verbetering van de arbeidsomstandigheden en de bescherming van werknemers in de transportsector. Met de implementatie van deze voorstellen kunnen we de sociale, economische en territoriale samenhang in Europa versterken en tegelijkertijd bijdragen aan de ontwikkeling van een duurzame en efficiënte transportinfrastructuur.
Een BTB-delegatie bracht onlangs een bezoek aan onze Britse zustervakbond GMB om ideeën uit te wisselen en strategieën te bepalen om het statuut van Uber-chauffeurs te verbeteren. Tijdens het bezoek spraken we met Steve Garelick, regionaal secretaris van GMB die verantwoordelijk is voor Uber in Londen. Garelick was zelf in een vorig leven nog Londens taxichauffeur en heeft dus uit eerste hand ervaring met de uitdagingen waarmee chauffeurs te maken hebben.
Steve, sinds wanneer en hoe zijn jullie erin geslaagd om een akkoord met Uber te maken?
Steve Garelick: “In 2015 richtte GMB al een eerste schrijven aan Uber met de vraag tot erkenning. Onze vraag bleef echter onbeantwoord en één jaar later startten we aan de hand van 80 klachten van chauffeurs een rechtszaak tegen Uber om een aantal rechten af te dwingen. De volgende jaren waren er verschillende uitspraken, meestal in het voordeel van GMB maar Uber ging hiertegen telkens in beroep. Na 4 jaar en na een beroepsprocedure bij het hoger gerechtshof behaalden we in 2021 uiteindelijk de overwinning. Rond diezelfde tijd kwamen er ook gesprekken op gang met Uber over hoe een erkenning van GMB binnen Uber er zou kunnen uitzien. Na enkele weken van onderhandelen hadden we een akkoord met Uber en konden we de rechten van onze leden verdedigen.“
Heeft het akkoord met Uber al impact gehad de voorbij jaren?
Steve: “Uiteraard! We hebben de voorbije jaren al heel wat impact gehad op de manier waarop de chauffeurs zich aandienen op het platform, we hebben een aantal veiligheidsproblemen onder de aandacht gebracht, we hebben een aantal zaken aangehaald die de work/life-balance van de chauffeurs verbeteren, we hebben een aantal kleine wijzigingen doorgevoerd aan de app die ten goede komen aan de chauffeurs. We organiseren ook op regelmatige basisopleidingen voor chauffeurs rond zaken die hen aanbelangen. Ook het feit dat we een permanentie hebben op de Uber-hubs maakt dat we chauffeurs zo goed mogelijk kunnen helpen en naar hun verzuchtingen kunnen luisteren. Ondertussen hebben we ook al een aantal GMB-afgevaardigden onder onze leden, die zelf ook zaken kunnen aanhalen op hun respectievelijke hubs. Op dit moment maken we gemiddeld 100 nieuwe leden per week.”
Wat zijn zo de meest voorkomende problemen waartegen jullie aanlopen?
Steve: “Een aantal problemen komen steeds terug. We ontvangen vaak klachten rond het aanvragen of intrekken van licenties door de autoriteit. GMB staat de chauffeurs hierin bij en helpt hen bij het bekomen of het terugkrijgen van de licentie. Als chauffeurs dit zelf moeten doen duurt het soms maanden voor ze een licentie hebben. Door onze directe link met de uitgevende autoriteit wordt dit verkort tot enkele weken. We krijgen ook heel wat klachten van chauffeurs dat hun account geblokkeerd wordt na een valse aanklacht over hun gedrag door de passagiers. Ook hier komen wij tussen bij Uber. In 80% van de gevallen wordt hiervoor ook een oplossing gevonden.”
Heb je nog goede raad of tips die we mee kunnen nemen naar onze werking in België?
Steve: “Blijf jezelf als vakbond tonen. Ga naar buiten en spreek met de chauffeurs. Toon ze dat BTB een meerwaarde voor hen biedt. Op die manier kan je een sterke werking uitbouwen en weten de chauffeurs wat ze aan jullie hebben en waarom het voor hen belangrijk is om aan te sluiten.”
Zoals u al op pagina 2 en 3 kon lezen, nemen we dit jaar afscheid van onze Secretaris Haven van Antwerpen Monique Verbeeck. Op vrijdag 10 maart werd zij, na een indrukwekkende carrière van 48 jaar bij BTB, door de werknemers van BTB en oud-collega's feestelijk uitgezwaaid. Met gepaste speeches en muziek werd nog eens duidelijk hoe zij tijdens haar carrière alles heeft gegeven voor ‘haar vakbond’. Tijdens het afscheid nam Monique zelf ook het woord en deelde ze enkele leuke anekdotes en persoonlijke ervaringen uit haar veelzijdige loopbaan bij BTB. Ook internationale collega's waarmee Monique via haar Europese en internationale mandaten goede connecties opbouwde, waren aanwezig via digitale videoboodschappen om haar toe te spreken en haar te bedanken voor haar inzet, prestaties en opgebouwde vriendschappen. Namens het hele BTB-team wensen wij Monique het allerbeste toe in haar nieuwe hoofdstuk van het leven.
Gepast afscheidscadeau: ratificatie van ILO C190
Zoals Voorzitter Frank Moreels het ook in zijn afscheidsspeech voor Monique Verbeeck heeft verwoord, was er geen mooier symbolisch afscheidscadeau dat we konden geven dan de uiteindelijke aanvaarding van het ILO-verdrag nr.190 door het Belgisch Parlement op 16 februari. Het eerste internationaal verdrag dat het recht van eenieder erkent op een werkplek zonder geweld en intimidatie. Dit verdrag maakt het mogelijk om actie te ondernemen tegen geweld en intimidatie op de werkvloer. Monique heeft als Europese en wereldwijde vertegenwoordiger voor de vrouwelijke transportarbeiders haar schouders hier altijd mee ondergezet. Het was dan ook een aangename verrassing dat de intensieve campagnes hun vruchten hebben afgeworpen vlak voor het intreden van haar pensioen.
Binnenvaart is belangrijker dan ooit. Jaar na jaar worden er meer goederen en passagiers over de binnenwateren vervoerd. Dit zal in de komende jaren alleen nog maar toenemen. Maar net als veel andere sectoren, kampt de binnenvaart met een ernstige personeelstekort.
Mede op initiatief van de BTB Maritieme Sectoren maakte het Sociaal Fonds voor de Rijn- & binnenscheepvaart een overzicht van de belangrijkste steunmaatregelen waarop de binnenvaart op een makkelijke manier beroep kunnen doen. En dat zijn er heel wat: federale, Vlaamse en ook sectorale. Speciaal om de sector nog meer te steunen zijn er ook nieuwe financiële stimulansen vanuit het Fonds voor werkgevers.
We sommen een aantal steunmaatregelen op:
Je leest alle maatregelen in de uitgebreide brochure, die je kan downloaden op de website van het FRB.
1 en 2 maart 2023
BTB bezocht onlangs de National Union of Rail, Maritime and Transport Workers (RMT) om belangrijke thema's te bespreken, zoals de bescherming van kwetsbare werknemers en veiligheidsmaatregelen in de transportsector. De uitwisseling van informatie en nauwere samenwerking tussen BTB en RMT zal in de toekomst bijdragen aan de bescherming van werknemers en verbetering van de veiligheid in de transportsector.
Een BTB-delegatie bezocht ook onze zustervakbond GMB om verder ideeën uit te wisselen en strategieën te bepalen om het statuut van de Uber-chauffeurs te verbeteren. We blijven ervoor vechten om de Uber-chauffeurs het werknemersstatuut te geven. Ondertussen bouwen we onze dienstverlening naar die chauffeurs verder uit en onderhandelen we met Uber over verdere stappen vooruit.
Stephen Cotton, de General Secretary van ITF, gaf het federaal comité van BTB een uitgebreide update van de uitdagingen op internationaal vlak in de transportwereld. Collega's uit de maritieme sector, havens en wegvervoer deelden aanvullende informatie over hun specifieke vakgebieden. Het ITF-congres van 2024 en het werkprogramma van ITF werden ook uitgebreid besproken tijdens de bijeenkomst. Met deze kennis en inzichten, werken BTB en ITF samen om de wereld van transport vooruit te bewegen. #WeMoveTheWorld
27 februari 2023
BTB en ABVV-Metaal organiseerden op 27 februari een gezamenlijke studiedag over uitzendarbeid. De dag bood inzicht in de syndicale aanpak en toelichting over het laatste sectorakkoord en de nieuwe regeling voor opeenvolgende dagcontracten. De nieuwe campagne rond uitzendarbeid van ABVV werd ook toegelicht. Dit was een belangrijk initiatief om het syndicaal werk rond uitzendarbeid te versterken en de belangen van uitzendkrachten beter te behartigen. Het belang van syndicaal werk rond uitzendarbeid kan niet genoeg benadrukt worden en blijft een strijd die continu gevoerd moet worden met een cruciale rol voor BTB en ABVV-Metaal in onze sectoren.
Sociale dumping:
goedkoop heeft een prijs!
Het ABVV organiseerde op maandag 13 maart zijn jaarlijkse actiedag tegen sociale dumping. Dat deze dag, om de aandacht te vestigen op het fenomeen, nog steeds nodig is bewijst de realiteit elke keer opnieuw. Het drama bij Borealis, het schandaal bij Proximus, de veroordeling van de zoveelste transporteur voor uitbuiting in Brugge ...
Het is duidelijk dat de aanpak nog strenger moet. Teveel bedrijven wassen hun handen in onschuld via allerlei legale en illegale constructies. Ze profiteren van de uitbuiting en op het ogenblik dat ze betrapt worden wijzen ze met de vinger naar anderen: de onderaannemer(s). Het wordt tijd om deze spiraal te doorbreken, het wordt tijd voor verantwoordelijkheid.
Het zijn de opdrachtgevers die uiteindelijk verantwoordelijk zijn voor de sociale dumping, voor de uitbuiting. Zij zetten die druk op de onderaannemers om hun prijzen te verlagen tot het niet meer wettelijk kan. Er worden contracten afgesloten aan prijzen die onmogelijk op een legale manier kunnen worden gerealiseerd.
Deze winstmaximalisatie op kap van de werknemers moet stoppen. Het is tijd voor een strengere aanpak van sociale dumping en uitbuiting, een aanpak die werkt, een aanpak gericht op de opdrachtgevers.
Daarom vragen wij:
Het is tijd dat we afscheid nemen van deze praktijken. Het is tijd dat de opdrachtgevers voor hun verantwoordelijkheid worden gesteld. Het is tijd dat er correcte tarieven worden gehanteerd, zodat arbeid opnieuw correct vergoed wordt en de race-to-the-bottom een halt wordt toegeroepen. Want ‘goedkoop heeft een prijs’.
OPNIEUW VEROORDELING.
BELGISCHE AANPAK WERKT EFFECTIEF!
In de Brugse rechtbank is er opnieuw een transporteur veroordeeld voor het uitbuiten van zijn chauffeurs. De methode is ondertussen goed gekend: men geeft buitenlandse chauffeurs een contract van een Oost-Europees land en laat hen vervolgens voltijds en weken aan een stuk in en rond België werken. De chauffeurs moeten het met de beperkte vergoeding ondertussen maar zien te rooien zonder degelijke voorzieningen.
De kers op de taart van deze veroordeling? De bedrijfsleider was een voormalige viceminister voor transport uit Litouwen. Voor BTB zijn deze veroordelingen belangrijk: ze laten zien dat uitbuiting niet getolereerd wordt. En hoewel wij vinden dat de uitspraken nog wat strenger mogen (om eindelijk een ontradend effect te hebben) vragen de Nederlandse vakbonden aan hun overheid om een studiereis naar België te maken. Zo kan de Nederlandse overheid leren hoe een effectieve aanpak werkt.